Zomeravondwandeling door “De Schaak”
Woensdag 10 juli 2019

Ieder jaar organiseert LGOG kring Ter Horst in de zomermaanden een wandeling door een
van de dorpen van de gemeente Horst aan de Maas. Dit jaar werd niet een dorp onder
de loep genomen maar een natuurgebied, namelijk De Schaak, officieel de Schadijkerbossen genoemd.
We werden rondgeleid door twee bekenden van onze kring, de heren Piet
Hoebers (oud-voorzitter van onze kring) en Wiel Steegs (lid van onze kring). De heer
Hoebers is gediplomeerd natuurgids en bekend met de natuur in en van Noord-Limburg; de
heer Steegs is landschapsambassadeur van de gemeente Horst aan de Maas.
Vroeger waren hier uitgestrekte heidevelden. Boeren staken er plaggen en lieten er schapen grazen. Zo ontstonden kale plekken en kreeg de wind vat op het onderliggende zand. Vandaar het heuvelachtige karakter in een groot gedeelte van het bos. Aan het eind van de 19de eeuw ging men de zandverstuivingen te lijf door grote delen te bebossen met grove dennen. En de heidevelden werden omgevormd tot landbouwgebieden. Aan de Bergsteeg ligt nog zo'n zandverstuiving, die lokaal ook wel de zandberg wordt genoemd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog diende dit gebied als schuilplaats, onder andere voor studenten en mannelijke inwoners uit dorpen in de omgeving die wilden ontkomen aan Duitse tewerkstelling.
In 2007 heeft Staatsbosbeheer een groot stuk bos gekapt om weer open ruimte te creëren waar de heide en het stuifzandlandschap van weleer kunnen herstellen. In dit gebied lopen op dit moment schapen en Hollandse landgeiten rond. Het bosgebied bestaat voor een groot gedeelte uit naaldbomen. Vooral de grove den is hier veel te vinden. Deze werd hier eind 19de eeuw geplant om de mijnbouw te voorzien van stukhout. Het landschap in dit gebied is afwisselend bossen, heidevelden, stuifduinen en akkers.
Bijzondere of veel voorkomende planten zijn: grove den, stekelbrem, jeneverbes, zandblauwtje en de heideplant. Konijnen, hazen, eekhoorns, vossen, dassen, reeën komen voor in dit gebied. Ook de zwarte specht, boomleeuwerik, geelgors, nachtzwaluw, roodborsttapuit, buizerd, havik, sperwer, ransuil en bosuil vertoeven hier. Eind december 2017 trok er een wolf door Nederland. Aangezien deze wolf voorzien was van een zender, is geconstateerd dat het dier ook enkele dagen door de Schadijkse bossen heeft rondgestruind.
Ook bevindt zich op deze wandelroute het herdenkingskruis van Derk van Assen. Deze verzetsman en Jodenhelper werd hier op 14 september 1943 doodgeschoten door de Duitsers omdat hij de namen van zijn verzetsgroep niet wilde prijsgeven. In 1946 werd hij herbegraven in Hasselt (Gemeentelijke Begraafplaats) en later in Loenen, op het Ereveld vam de Oorlogsgravenstichting. Op 6 september 1989 werden Derk van Assen en zijn echtgenote postuum door Yad Vashem erkend als Rechtvaardigen onder de Volkeren.
De heer Hoebers gaf tijdens de rondwandeling veen uitgebreide toelichting op de ontwikkeling van De Schaak, over de historie van dit zeer oude gebied en over de huidige ontwikkelingen. Ook Flora en fauna kwamen uitgebreid aan bod. De heer Steegs gaf bij het monument voor Derk van Assen – dat we passeerden tijdens deze wandeling – een toelichting bij de historie van dit monument.

Ondanks het wat mindere weer waren er 30 deelnemers. de wandeling was tegen half negen ten einde na zo'n 2,25 kilometer. Na afloop is er nog een groepje naar de molen gegaan voor een kopje koffie.