Lezing: "De Kelten"

Gehouden in "De Leste Geulde" op 3 november 2010 door de heer Jan Leemans en mevrouw Riny van Vlijmen

De heer Jan Leemans en mevrouw Riny van Vlijmen brachten een boeiende lezing over "de Kelten". De voordracht bestond uit twee delen. Nadat met allerlei foto's de vraag "wie zijn dat toch, die Kelten" een eerste antwoord kreeg, werd daarna aangetoond in hoeverre Grieken en Romeinen een vertekend beeld hebben doorgegeven. Vertekend omdat archeologische vondsten een heel ander beeld geven. Vondsten uit de Theems, uit Ierland maar ook bijvoorbeeld de beroemde "Schijf van Helden" en een beker uit Denemarken bewijzen dit.
Maar ook de politiek en het toerisme (en vooral de Romantiek) vertekenden het ware beeld van de Kelten. Met meerdere voorbeelden werd dit aangetoond. Op Keltische cultuurdagen met voordrachten uit oude "echte" Keltische verhalen, met "echte" Keltische muziek en in "echte" klederdrachten wordt dit beeld telkens weer bevestigd. Als mooi voorbeeld werd een fragment uit Deirdre en de Zonen van Usnach van A. Roland Holst voorgedragen, begeleid door Keltische muziek.
Overigens werd telkens opgemerkt in hoeverre in elk vertekend beeld een kern van waarheid schuilt.



In het tweede deel werd de historische kernwaarheid chronologisch gebracht. Daarbij bleek dat men moeilijk kan spreken over dé Kelten. Alsof het één volk, een rijk zou geweest zijn van 1000 vóór Christus tot 1000 na Christus en ineens over een gebied van de Donaumonding tot Ierland. Handiger is het te spreken over de Keltische cultuur die in die tijd en in dat gebied werd doorgegeven. De vraag "wie zijn toch die Kelten?" verlegde zich dan naar "wat is dat, Keltisch?".
Dan blijkt dat de kern zit in het feit dat vanuit het Midden-Oosten de vondst werd doorgegeven van het gebruik van ijzer. Aangetoond werd welke enorme invloed het gebruik van brons maar vooral ijzer op het leven van mensen heeft gehad die deze ontdekking op paarden vanuit het oosten stap voor stap hier naar het westen brachten. Keltisch wil dan allereerst zeggen dat er een "begin kwam van de ijzertijd" in genoemd gebied. Natuurlijk brachten die eerste groepen Keltisch levende mensen ook hun taal mee. Opgemerkt werd hoe moeilijk het is om resten daarvan terug te vinden in onze talen.
Daarna werden de hoogtepunten van de Keltische cultuur achtereenvolgens beschreven en met foto's getoond: de Hallstatt-cultuur van 750 voor Christus; de vorstengraven in Zuid-Duitsland (en later ook in onze streken!); de La-Tène-cultuur van ongeveer 500 v.C.; de ontmoeting met Etrusken en later met Grieken in het Rhônedal; de botsing met de Romeinen; maar vooral hoe levenswijze, godsdienst en kunst (vooral eerst in Ierland) bewaard bleef hoewel verchristelijkt.


 

Een grote groep belangstellenden volgde deze lezing en naderhand werden nog verschillende vragen gesteld en beantwoord. De mooie PowerPointpresentatie met maar liefst 160 verschillende foto's en de muzikale ondersteuning evenals een korte literaire voordracht maakte deze avond tot een bijzondere, "anders dan anders". Tevreden gingen de meer dan 70 luisteraars naar huis.


Verslag: Marcel van den Munckhof