Lezing: "Het land van Kleef"

Door de heer van Heugten uit Duiven

28 januari 2009

‘Een lichtvoetige tocht door de geschiedenis, kunst en cultuur van het land aan de Duitse Nederrijn’, zo luidde de ondertitel van de lezing van de heer Van Heugten. Daarmee was geen woord te veel gezegd. In een vlot tempo wandelde de spreker min of meer chronologisch door de rijke geschiedenis van het Kleefse land. Zijn bijzondere aandacht ging daarbij uit naar uitingen op het gebied van kunst en cultuur. Ondanks tal van oorlogen is daar betrekkelijk veel van bewaard gebleven, zo bleek uit de vele afbeeldingen die de heer Van Heugten de circa zestig aanwezigen voorschotelde. Ongetwijfeld zal een deel van hen de lezing aangrijpen voor een (hernieuwde) kennismaking met het Land van Kleef. Bezien in het licht van de historie is het eigenlijk vreemd dat de kennis over het gebied van de Duitse Nederrijn opgefrist moet worden, want het Land van Kleef is één van de gebieden in Duitsland, die altijd een bijzondere band heeft gehad met de Lage Landen. De geschiedenis die het doormaakte valt voor een groot gedeelte samen met die van Oost-Nederland. Het politiek en economisch hoogtepunt lag in de vijftiende en zestiende eeuw toen er intensieve contacten waren tussen Kleef en het Huis van Bourgondië. Dit liet vooral sporen na in de rijke schilder- en beeldhouwkunst waarin de invloed van de Zuidelijke Nederlanden merkbaar is.
Kalkar was in de periode 1450-1550 het centrum van een Nederrijnse beeldhouwkunst op Europees niveau, waarmee de namen van onder andere Arnt van Kalkar of Zwolle, Henrik Douwerman en Dries Holthuys verbonden zijn. Wezel ontwikkelde zich tot een meer regionaal centrum van schilderkunst met contacten naar Haarlem en Brussel. Een tweede periode met sterke culturele betrekkingen met West-Nederland was de tweede helft van de zeventiende eeuw. De gerestaureerde parken en tuinen in en om Kleef getuigen daarvan. De sterkste band vormde ongetwijfeld de taal. Tot diep in de negentiende eeuw was het Land van Kleef Nederlandstalig. Ook nu nog is het dialect van deze streek doorspekt met Nederlandse woorden, begrippen en zinswendingen.
Het zou te ver voeren om hier verder in detail in te gaan op alles wat op deze boeiende avond aan de orde kwam. Veel is trouwens terug te lezen in een artikel van de heer Van Heugten in de nieuwsbrief van juli-augustus 2006 van de Orde van den Prince, die ook op internet is te vinden: http://www.ovdp.net/Algemeen/Nieuwsbrief/documenten/25-6.pdf


Wim Moorman


Terug


Start