"Fliegerhorst Venlo in de Tweede Wereldoorlog"

Lezing door drs. Marcel Hogenhuis

Stichting Historische Werkgroep Vliegveld Venlo-Herongen
Förderverein Ehemaliger Fliegerhorst Venlo e.V.

1 februari 2006

Een goed gevulde zaal "van Heyster", de lezing trok ruime aandacht!

Fliegerhorst is het Duitse woord voor (militaire) vliegbasis. In de Tweede Wereldoorlog lag op de Groote Heide bij Venlo het omvangrijke nazi-vliegveld, 1780 hectare groot, dat zich zowel op Nederlands als Duits grondgebied bevond. Verscholen in de bossen stonden honderd hangars en werkplaatsen. Het had twee startbanen van 1450 meter en een derde van 1200 meter lengte. In 1943 was het de thuisbasis van honderd Luftwaffe-vliegtuigen. Aan het einde van de oorlog is het vliegveld zwaar gebombardeerd door de geallieerden en grotendeels opgeblazen door de Duitsers bij hun vertrek.

Het gebied was voor de oorlog militair oefenterrein met een oefenlandingsbaan. Vanaf 1940 breidden de Duitsers het vliegveldje enorm uit. De nazi’s stationeerden en Messerschmitt-, Junkers-, en Heinkel-nachtjagers om geallieerde bommenwerpers op weg naar het Ruhrgebied te onderscheppen. Volgens Marcel Hogenhuis, die aan de universiteit van Amsterdam afstudeerde op het onderwerp: “Fliegerhorst Venlo”, zijn door de jachtvliegtuigen van de basis minstens vierhonderd bommenwerpers neergehaald. Er vertrokken ook Heinkel-vliegtuigen met de V1 onder de vleugel. De vliegende bommen werden boven de Noordzee losgelaten en richting Engeland gestuurd. In 1944 voerden de geallieerden tot driemaal toe zware bombardementen uit op de nazi-basis. Daarbij, en bij de aanvallen op de Maasbruggen, werd Venlo zwaar getroffen. Na het vertrek van de Duitsers hebben de Amerikanen de startbaan hersteld en de vliegbasis nog korte tijd gebruikt.

Behalve de verkeerstoren en commandobunker zijn in de bossen nog meer restanten te vinden van wat destijds een van de grootste Europese vliegvelden was. Zoals de grote hangar in baksteen, tegenover een berkenbos, nu thuisbasis van een zweefvliegclub.

Langs de B221 in Duitsland staat verscholen tussen de bomen een oude booghangar. Wandelaars stuiten in de bossen regelmatig op muren en andere restanten van Fliegerhorst-gebouwen. Verderop, bij een parkeerplaats staat een gedenksteen van Flugplatz Venlo, voor de slachtoffers: “Burgers, dwangarbeiders, Luftwaffe, RAF en US Army Air Force”.

Marcel Hogenhuis is voorzitter van de Förderverein Ehemaliger Fliegerhorst Venlo, een Duits-Nederlandse vereniging die verder verval van de vliegbasis probeert te voorkomen. Hij zegt: “Dit complex op Nederlands en Duits grondgebied is uniek in Europa. Wij willen ook de historie van het gebied laten zien. Niet als toeristische attractie, maar ter herinnering aan de verschrikkingen van de luchtoorlog en de slachtoffers op en rond dit vliegveld”.

Journalist Jan Derix heeft in 1990 een tweedelig boek over het “Vliegveld Venlo” geschreven. De beide delen zijn rijk voorzien van illustraties.