America - kerk St. Jozef
Het jonge ontginningsdorp America kreeg in 1888 een eigen school. Vier jaar
later kwam er met de Sint-Jozefkerk een tweede gemeenschappelijk gebouw.
Architect Jacques van Groenendael ontwierp een traditionalistisch, sterk op
de neoromaanse stijl geënt gebouw. De op 11 mei 1892 ingezegende kerk werd
in 1935 uitgebreid door verbreding van de zijbeuken en de toevoeging van een
doopkapel en biechtkapellen. De door een Engels bombardement op 12 oktober
1944 aangerichte schade werd in 1946 hersteld.
America – monument D'n Turfstčker
De turfsteker in steengoedklei nabij de splitsing Schiksedijk -
Nusseleinstraat verwijst naar de geschiedenis van het dorp America. Die is
nauw verweven met de turfwinning in de Peel in de periode 1850-1950. Het
beeld van de hand van Piet Hermans werd in 1987 geplaatst. Ook Zorgen en
verzorgd worden bij verzorgingshuis Berkele Heem in Horst is door hem
gemaakt.
Broekhuizen – Nicolaaskerk
Broekhuizen werd waarschijnlijk al in 1484 een zelfstandige parochie met een
eigen kerk. Een grote brand in 1862 maakte een ingrijpende restauratie
noodzakelijk. Op 25 november 1944 bliezen terugtrekkende Duitse troepen de
Sint-Nicolaaskerk op. Na de bevrijding werd besloten tot herbouw en
uitbreiding met twee extra traveeën. Dit gebeurde onder verantwoordelijkheid
van architect Anton Swinkels. Monseigneur Hanssen consacreerde de herbouwde
kerk op 11 februari 1952.
Broekhuizen – monument St.-Christoffel
Aan de boorden van de Maas in Broekhuizen staat aan de Loswal een bronzen
Christoffel met voeten van beton. Wie met de veerpont de rivier oversteekt,
ziet op de andere oever nog de twee voetafdrukken van de patroonheilige van
de reizigers, alsof hij de Maas werkelijk heeft doorwaad. Het kunstwerk van
Mathieu Knippenbergh werd in 1987 onthuld. Dezelfde kunstenaar maakte eerder
Het Gebonden Figuur bij Op de Spekt in Broekhuizenvorst.
Broekhuizenvorst – kerk H. Naam Jezus
De eerste vermelding van een kerk in Broekhuizenvorst dateert uit 1214. Ze
stond toen bekend onder de naam Salvatorkerk of Heilige Verlosserkerk.
Omstreeks 1800 volgde een naamswijziging in Allerzoetste Naam van de Heilige
Jezus. De Tweede Wereldoorlog werd het gebouw fataal. Architect Anton
Swinkels herbouwde de kerk na de bevrijding en ontwierp tevens een
uitbreiding. De herstelde kerk (inclusief toren) werd al op 8 december 1949
geconsecreerd door de in Broekhuizenvorst geboren monseigneur Hanssen.
Evertsoord – monument burgemeester Everts
Op 10 maart 1938 begon de ontginning van de Sevenumse Peel. Dit naar een
idee van Willem Everts, van 1923 tot 1960 burgemeester van Sevenum. De
eerste boerderijen werden in 1939 gebouwd. Later kwam er een klooster van de
paters Oblaten, dat nu in gebruik is als penitentiaire inrichting. De
afsluiting van de ontginningswerkzaamheden op 15 mei 1959 vormde tevens het
begin van Evertsoord als kerkdorp. Met nog geen driehonderd inwoners is
Evertsoord de kleinste kern van de nieuwe gemeente.
Evertsoord - schaapskooi
Aan de randen van de Peel bevonden zich eertijds op tal van plekken
schaapskooien. Schaapskudden hielden de heide kort, waardoor jonge uitlopers
ontstonden. De schaapskooi vormde de schuilhut en het nachtverblijf voor de
dieren. De op de kooibodem verzamelde mest werd samen met heideplaggen naar
de akkers gebracht. Plaggen zijn stukjes afgesneden bovenlaag die rijk zijn
aan plantenresten. Voor de bemesting van een hectare bouwland waren circa
zes hectare heide en schapen nodig.
Griendtsveen – apostelwoning
In 1900 werden in opdracht van de Maatschappij Griendtsveen twaalf
vrijstaande woningen gebouwd ten zuidoosten van de Grote Villa van de
directeur. Ze waren bestemd voor de beter geschoolde arbeiders van de
Maatschappij. Van de oorspronkelijke twaalf (vandaar de bijnaam
'apostelwoningen') door architect L. Kooken ontworpen woningen resteren er
nog tien. De huisjes, ooit omschreven als 'kleine villa's', maken een
landelijke, frisse indruk. Dit beeld wordt nog versterkt door de veranda's.
Griendtsveen – Barbarakerk
Vanaf 1885 ontstond in de omgeving van twee turfstrooiselfabrieken een
dorpje dat de naam Griendtsveen zou krijgen. Op 6 mei 1895 vond de
eerstesteenlegging van de kerk plaats. Die was ontworpen door Hubert van
Groenendael uit Nunhem, een leerling van de befaamde Pierre Cuypers uit
Roermond. Het interieur van het zaalkerkje werd grotendeels geschonken door
de familie Van de Griendt. De aan de heilige Barbara toegewijde kerk werd
nog in 1895 in gebruik genomen.
Grubbenvorst - kerk O.L. Vrouw Tenhemelopneming
De deels vijftiende-eeuwse Onze-Lieve-Vrouwekerk van Grubbenvorst werd op 24
november 1944 geheel verwoest. Tegen de zin van het kerkbestuur – dat een
locatie aan het Marktplein in gedachten had – kwam de nieuwe kerk op de
plaats van de oude te liggen. Alphons Boosten ontwierp een driebeukige
hallenkerk met ronde koorpartij en een massief westwerk. De ingebruikname
vond plaats op 21 december 1952; de toren werd pas in 1956 voltooid. De
consecratie liet zelfs tot 1960 op zich wachten.
Grubbenvorst – monument Melkende Non
Vanaf 1708 woonden in de Bisweide in Grubbenvorst de zusters van de
Associatie van de Bisweide. Zij traden in 1860 bij de zusters ursulinen in.
Het huidige klooster dateert uit 1870, de grote kapel uit 1890. Het bronzen
kunstwerk van R. Sheriff uit 1978 is een geschenk van de voormalige gemeente
Grubbenvorst aan de zusters ursulinen voor het afstaan van de grond voor het
Ursulinenpark.
Hegelsom – hagelkruis
Aan de Kogelstraat in Hegelsom werd in 1872 onder twee lindebomen een
bakstenen kapelletje met leien dak gebouwd. De kapel heette in de volksmond
''t Helligenhuuske'. Het raakte in verval en werd in 1970 afgebroken in het
kader van de ruilverkaveling. In 1982 is er een veldkruis geplaatst dat
nogal afwijkt van de traditionele kruisen. Het zeer moderne bronzen corpus
is vervaardigd door kunstenaar Peter Hermans uit Griendtsveen.
Hegelsom – Hubertuskerk
De bouw van de Sint-Hubertuskerk in het nieuwe Horster kerkdorp Hegelsom
begon in 1932. Op 8 oktober 1933 werd het Joseph Franssen ontworpen gebouw
geconsacreerd. Een jaar later begonnen pater Randag uit Amsterdam en Jan
Vaessen uit Scheveningen met de beschildering van de kerkmuren. Een
schildering geeft het schip weer waarmee Sint-Willibrord de Noordzee
overstak. Het is voorzien van een drakenkop waarin het hoofd van Adolf
Hitler te herkennen valt, een stil protest tegen het nazi-regime.
Horst – Lambertuskerk
De eerste vermelding van een kerk in Horst dateert uit 1219. De
oorspronkelijke zaalkerk werd in fasen voorzien van zijbeuken en zijkoren.
In de herfst van 1944 werd het gebouw – het oudste van Horst – compleet
verwoest door oorlogsgeweld. Na de bevrijding verrees naar een ontwerp van
Alphons Boosten een nieuwe Sint-Lambertuskerk. Op 28 juni 1953 consacreerde
bisschop Lemmens de nieuwbouw. In tegenstelling tot het gebouw overleefde
een groot aantal kunstschatten de oorlog wel. Zij hebben een ereplaats
gekregen in de nieuwe kerk.
Horst – Norbertuskerk
Vanaf het begin van de jaren zestig van de vorige eeuw werd ten noorden van
het centrum van Horst een nieuwe wijk uit de grond gestampt. Middelpunt
hiervan vormt de iets verhoogd gelegen Sint-Norbertuskerk, ontworpen door
Hans Koldeweij. Het gebouw is duidelijk een kind van zijn tijd. Het ademt
met zijn uiterlijke soberheid de geest van het modernisme. Alleen de
monumentale glaswand van Jaak Frenken doorbreekt die soberheid. De kerk werd
op 24 december 1963 in gebruik genomen.
Horst – oude raadhuis
Het voormalige gemeentehuis van Horst is in 1890 in neorenaissance stijl
gebouwd naar een ontwerp van J. Jorna. De voorgevel is versierd met wapens
van de voormalige gemeente Horst en de graven van Gelder. De ingang aan de
Steenstraat gaf oorspronkelijk toegang tot de met het raadhuis één pand
vormende harmoniezaal. Het gebouw fungeerde tot 1974 als gemeentehuis.
Daarna was Streekmuseum De Oudheidkamer er tot 2006 in gevestigd. Sinds 2007
doet het dienst als Toeristisch Informatie Centrum.
Horst – ruďne kasteel Huys Ter Horst
De eerste vermelding van Huys ter Horst dateert uit 1326. Van het vroeg
veertiende-eeuwse kasteel is muurwerk van de vierkante donjon behouden. De
resten van het in 1472 en 1579 beschadigde kasteel werden in 1660 gekocht
door Willem Vincent van Wittenhorst en zijn echtgenote. Zij lieten het naar
plannen van Christoffel Verhoff ingrijpend verbouwen. Het opnieuw bouwvallig
geworden kasteel werd vanaf 1827 geleidelijk gesloopt. De voorburcht bleef
in eerste instantie gespaard, maar brandde in 1920 na blikseminslag af.
Kronenberg – kerk Theresia van het Kind Jezus
In 1929, toen Kronenberg 493 inwoners telde, namen enkele bewoners het
initiatief tot het stichten van een eigen school en kerk. Twee jaar later
vond de aanbesteding plaats van de door architect Hendrik Valk uit
's-Hertogenbosch ontworpen kerk en pastorie. De eerstesteenlegging vond
plaats in mei 1931. Met Kerstmis van datzelfde jaar werd de eerste mis in de
aan Theresia van Lisieux toegewijde kerk opgedragen. In 1937 werd Kronenberg
verheven van rectoraat tot parochie.
Lottum – de Houthuizermolen
De voorloper van de huidige Houthuizermolen dateert uit 1817 en
functioneerde tot in de Tweede Wereldoorlog, toen de bezetters de molen
opbliezen. De locatie bleef daarna tientallen jaren lang een litteken in het
landschap. Aan het begin van deze eeuw gingen echter stemmen op de molen te
herbouwen. Stichting De Houthuizermolen moest een en ander in goede banen
leiden. Een droom werd werkelijkheid toen de herbouwde molen op 9 mei 2009
werd geopend.
Lottum – Gertrudiskerk
Op de plaats van de huidige Sint-Gertrudiskerk in Lottum staat in elk geval
sinds 1400 een kerk, mogelijk zelfs al langer. Aan het einde van de
negentiende eeuw werd de kerk gerestaureerd door Pierre Cuypers. Op 23
november 1944 werd ze opgeblazen en onherstelbaar beschadigd door zich
terugtrekkende Duitsers. Joseph Franssen ontwierp de nieuwbouw, die nauw
aansloot bij de verwoeste gotische voorganger. De kerk werd op 28 juli 1951
in gebruik genomen; de toren was pas acht jaar later gereed.
Meerlo – Huize Meerlo
Meerlo bezit een aantal historische panden, waaronder de voormalige
kasteelboerderij die tegenwoordig Het Kasteelke wordt genoemd. Een
bijzondere woning is ook Huize Meerlo, een pand dat dateert uit omstreeks
1700. Het staat ook wel bekend onder de naam Huize Nab, naar de laatste
bewoner voordat het in 1962 door de gemeente werd aangekocht. Na een
ingrijpende en kostbare restauratie fungeerde Huize Meerlo van 1962 tot 2006
als ambtswoning. Sindsdien wordt het pand bewoond door particulieren.
Meerlo – kerk H. Johannes de Doper
De oorspronkelijke kerk van Meerlo werd in de jaren 1934-1935 vervangen door
de huidige Johannes de Doperkerk. Die is ontworpen door Hubert van
Groenendael. Zoals zoveel kerken in Noord-Limburg had ook die van Meerlo
sterk te lijden onder het oorlogsgeweld. Bij het herstel daarvan in 1947
kreeg de westgevel een roosvenster. De opgeblazen toren – daterend uit het
einde van de vijftiende eeuw – werd in 1954 herbouwd. In de toren hangt een
klok uit 1493, gegoten door Johannes van Venlo en Johannes van Stralen.
Melderslo - Odakerk
Het gehucht Melderslo kreeg in 1921 een eigen kerk, die twaalf jaar later
werd voorzien van een toren. In november 1944 bliezen terugtrekkende Duitse
troepen de kerktoren op. Na de bevrijding werd besloten tot volledige
nieuwbouw op een andere locatie. Als architect werd Alphons Boosten in de
armen genomen. Op 23 augustus 1953 vond de consecratie van de nieuwe kerk
plaats. De glas-in-loodramen zijn vervaardigd door de bekende glazenier Joep
Nicolas.
Melderslo – Vlasven
Melderslo kende tot het begin van de vorige eeuw verschillende vennen. Het
Vlasven werd onder meer gebruikt voor het roten van vlas. Aan het begin van
de jaren dertig werd het grotendeels drooggelegd. Toen Melderslo in 1936 een
afdeling van de Jonge Wacht kreeg, kwam pastoor Ament op het idee een
clubhuis in de vorm van een kasteelruďne te bouwen. De Jonge Wacht is al
lang ter ziele, maar de ruďne heeft de tand des tijds getrotseerd.
Meterik – kerk H. Johannes Evangelist
Meterik had van oudsher een eigen lagere school, maar moest tot 1899 wachten
op een kerk. De inwoners van het welvarende gehucht trotseerden met succes
de weerstand van de bisschop en de deken tegen een eigen godshuis. Architect
van de aan Sint-Joannes Evangelist toegewijde kerk was Caspar Franssen. De
oorspronkelijke zaalkerk werd in 1907 verbouwd tot een neogotische
kruiskerk. Een uitbreiding in 1922 en het naoorlogse herstel van de kerk
geschiedden onder verantwoordelijkheid van Joseph Franssen.
Meterik – Eendracht Maakt Macht
De bouw van Molen Eendracht Maakt Macht in 1898-1899 vloeide voort uit het
verlangen van de inwoners van Meterik naar een eigen kerk. Met de opbrengst
van een graanmolen kon in het levensonderhoud van de aan de kerk verbonden
rector worden voorzien. De beltmolen is opgebouwd met onderdelen van een
eerder afgebroken molen uit het Zuid-Hollandse Ter Aar, die uit 1798
dateerde. De enkele malen gerestaureerde molen wordt sinds 1994
geëxploiteerd door de stichting Molen Eendracht Maakt Macht.
Ooijen – kasteel Ooijen
De eerste vermelding van kasteel Ooijen dateert uit 1396. De noordvleugel
van het huidige kasteel is vijftiende-eeuws. In de achttiende eeuw werden
tussen dit gebouw en de toren, die vermoedelijk uit de zeventiende eeuw
stamt, enkele vleugels aangebouwd. Daardoor ontstond een U-vormige
plattegrond. Ook in het midden van de negentiende eeuw werd het kasteel nog
gemoderniseerd. Het bleef bewoond tot 1981. Daarna raakte het sterk in
verval. Nadat het in bezit kwam van de stichting Kasteel Ooijen (2001) werd
het gerestaureerd.
Sevenum - Fabianus en Sebastianuskerk
Op de plek van de huidige kerk in Sevenum stond waarschijnlijk al omstreeks
1200 een houten kerk. Het stenen gebouw dat daarvoor omstreeks 1300 in de
plaats kwam, werd in 1879 vervangen door een neogotische hallenkerk naar een
ontwerp van Pierre Cuypers. In de laatste oorlogsdagen werden kerk en toren
vernield. De nieuwe kerk is gebouwd naar een ontwerp van architect Hendrik
Valk. De eerste steenlegging vond plaats op 20 januari 1954. Op 15 oktober
1955 werd de kerk in gebruik genomen.
Sevenum – Onze Lieve Vrouwekapel
De Onze-Lieve-Vrouwekapel aan het Hoogbroek dateert uit 1870. De familie
Wijnen-Philipsen heeft de kapel, die oorspronkelijk achter de boerderij van
de familie Vullings stond, gesticht. De bedoeling was ongetwijfeld om de
boerderij en haar bewoners onder de bescherming van Onze-Lieve-Vrouw te
stellen. Nadat de kapel in verval was geraakt, werd zij in 1991 afgebroken
en in de oorspronkelijke stijl op de huidige plek weer opgebouwd.
Sevenum - oorlogsmonument
Het Sevenumse oorlogsmonument aan het Julianaplantsoen is onthuld op 4 mei
1946. De basis bestaat uit puinstenen van de toren van de in de Tweede
Wereldoorlog verwoeste parochiekerk. Daar bovenop prijkt de propeller van
een op de dag van de bevrijding van Sevenum (22 november 1944) neergeschoten
Engelse bommenwerper. Het monument is opgericht ter nagedachtenis aan de 34
inwoners die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen om het leven
kwamen.
Swolgen – Lambertuskerk
Al in de Middeleeuwen beschikte Swolgen over een stenen zaalkerkje. In de
veertiende eeuw verrees tegen de westgevel een toren. Diverse uitbreidingen
verleenden de kerk geleidelijk het aanzien van een hallenkerkje. Caspar
Franssen bouwde in 1910 een nieuwe doopkapel en sacristie aan. Eind 1944
werd de kerk opgeblazen, waardoor toren, gewelven en dak werden vernield.
Jules Kayser was verantwoordelijk voor het naoorlogse herstel. Hij
restaureerde onder meer het koor en verlengde het schip met drie traveeën.
De vernieuwde kerk werd op 23 mei 1953 ingezegend.
Tienray – kerk O.L. Vrouw Troosteres der Bedrukten
Al in de vijftiende eeuw was er sprake van een Mariakapel in Tienray. Die
stond vanaf de achttiende eeuw centraal in een bedevaart naar
Onze-Lieve-Vrouw Troosteres der Bedrukten. De in 1877 gebouwde kerk werd
eind november 1944 verwoest. De nieuwe kerk, naar een ontwerp van M. van
Beek, werd op 24 december 1950 ingezegend. Daarna duurde het nog vier jaar
voordat de kerk een toren kreeg. In de transeptarmen bevinden zich een
altaar van Onze-Lieve-Vrouw Troosteres der Bedrukten en een Lourdesgrot.
Tienray – oud station Meerlo-Tienray
Het voormalige station Meerlo-Tienray aan de lijn Venlo-Nijmegen werd in
1882 gebouwd voor de Staatsspoorwegen. Het ontwerp van architect M.A. van
Wadenoyen – naar het standaardtype Hemmen – werd tijdens de bouw enigszins
vereenvoudigd uitgevoerd. Het pand met neorenaissance-elementen bestaat uit
een hoofdblok met zadeldak en aan weerszijden vleugels van verschillende
lengte. De opening vond plaats op 1 juni 1883. In 1938 werd het station weer
gesloten. Nadat afbraak was voorkomen, werd het geschikt gemaakt voor
particuliere bewoning.
Asperges
De aspergeteelt heeft een geschiedenis die duizenden jaren terug voert in de
tijd. Na de val van het Romeinse Rijk verdween de teelt tot de zeventiende
eeuw uit West-Europa..Vanaf de negentiende eeuw worden asperges op grotere
schaal in Nederland gekweekt. Het oudste nog bestaande gebied is dat rond
Bergen op Zoom. Sinds de Eerste Wereldoorlog is Noord-Limburg het
belangrijkste productiegebied voor asperges. Streekmuseum De Locht in
Melderslo heeft een speciale afdeling gewijd aan de asperge.
Champignons
De grootschalige consumptie en productie van eetbare paddenstoelen genaamd
champignons, is een naoorlogs fenomeen. Voordien beperkte de champignonteelt
in Nederland zich voornamelijk tot enkele Zuid-Limburgse grotten. Omstreeks
1950 begon de bouw van de eerste moderne, bovengrondse champignonkwekerijen
met meerdere kweekruimtes. Vooral door de vestiging van het Proefstation
voor de Champignoncultuur (1957) groeide Horst en omgeving in de
daaropvolgende decennia uit tot een van de centra van de champignonteelt in
Nederland.
Roos
Aan het einde van de negentiende eeuw ontstond de rozencultuur in Lottum.
Tot de Tweede Wereldoorlog werden rozen gekweekt in combinatie met andere
gewassen. Tijdens de wederopbouw groeide de productie van rozen. Op dit
moment worden er in Lottum en directe omgeving jaarlijks ongeveer twintig
miljoen rozen gekweekt, circa zeventig procent van de Nederlandse
rozenproductie. Hieraan dankt Lottum de titel 'rozendorp van Nederland'.
Tijdens het tweejaarlijkse rozenfestival wordt het dorp omgetoverd tot een
zee van rozen.
|
