Straat en huisnummer: Lambertusplein 3a
Bouwjaar: 1890
Architect : J. Jorna (Roermond)

Dit voormalige gemeentehuis van Horst is gebouwd in neorenaissancestijl. De hoofdingang is te bereiken via een hardstenen trap, waarvan de treden ter linkerzijde uit verkeerstechnische overwegingen verwijderd zijn. De voorgevel is opgaand en fraai versierd met het gemeentewapen van Horst en wapens van de graven van Gelder. Op de topgevel bevinden zich hardstenen versieringen, onder andere obelisken. Er waren oorspronkelijk drie dakkapellen, waarvan er een vervangen is door een modern dakvenster. De gevelvorm van de ten opzichte van de belendende percelen hoogopgaande gevels is de trapgevel. In de lange gevel aan de Steenstraat bevindt zich nog een tweede ingang die oorspronkelijk toegang gaf tot de met het raadhuis één pand vormende harmoniezaal van de in 1817 officieel opgerichte Koninklijke Harmonie van Horst. In de boogsegmenten boven deuren en ramen waren sierbepleisteringen aangebracht, onder andere voorstellingen van componisten. In de tweede wereldoorlog liep het pand schade op en werden de boogsegmenten bij de restauratie vervangen door baksteenversieringen in visgraat motief.

Straat en huisnummer: Jacob Merlostraat 6
Bouwjaar: 1859 (muurankers), fragmenten uit 17de eeuw
Architect : onbekend

"Het Groene Woud" is blijkens een in deze eeuw aangebrachte gevelsteen de naam van het pand, genoemd naar de familie In 't Groenewolt die dit huis eeuwenlang heeft bewoond. Gaaf voorbeeld van een 19de eeuwse grote dorpsboerderij, fraaie voordeurpartij, mooi metselwerk in baksteen met zeer zeldzaam specimen muizetand en rollaag onder de daklijst aan de voorzijde. Het dak is gewolfd. In de zijgevel zolderluik met trekhaak. Het gebruik van het pand is veelzijdig geweest: boerderij, brouwerij, herberg met uitspanning, vergaderlokaal van de Oude Schutterij en van het Broederschap van Sint Crispinus en Crispinianus (schoenmakers- en leerlooiersgilde).

Straat en huisnummer: Veemarkt 3
Bouwjaar: 1901
Architect: Henri Seelen (Venlo)

Het "Post- en Telegraafkantoor" is gebouwd in neorenaissance stijl. In 1958 is het pand door de Rijksgebouwendienst ingrijpend verbouwd, waardoor het oorspronkelijke karakter grondig werd gewijzigd, in feite versoberd: alle versieringen zijn verdwenen. Het meest ingrijpende was het weghalen van de opgaande gevel aan de voorzijde, waardoor de T-vormige dakvorm veranderd werd in een zadeldak. Opvallend zijn de grote ramen, ronde strek met sluitstenen, de speklagen en daklijst in sierbaksteen, die in de zijgevel eveneens wordt aangegeven. Het op één na oudste openbare gebouw van Horst.

Straat en huisnummer: Veemarkt 7
Bouwjaar: 1875
Architect: M. Keijsers (In de Riet, Horst)

De timmerbaar en de metselaar brachten in een dakkeper de volgende
inscripties aan: "M. Keijsers en Cox In de Riet Horst 1875". Dit oorspronkelijke brouwershuis valt op door zijn gave architectuur, met ellipsvormige strekken boven deuren en ramen en muizetand onder daklijst. In en voor de oorspronkelijke poortingang werd in 1920 een erker aangebracht. In 1932 bracht architect M. Keijsers, een ver familielid van de bouwer van het huis, aan de achterzijde enkele wijzigingen aan. Het huis heeft een zadeldak. Het is een van de weinige gaaf bewaard gebleven 19e eeuwse huizen in Horst. Het is eveneens een gaaf voorbeeld van 19de eeuwse architectuur ten plattelande in Noord-Limburg.

Straat en huisnummer: Schoolstraat 1
Bouwjaar : omstreeks 1850
Architect : onbekend, waarschijnlijk een plaatselijke timmerbaas

Over de bouwgeschiedenis van dit huis is weinig bekend. Het was een brouwershuis. De cementering met de versieringen aan de ramen werd rond 1900 aangebracht. Oorspronkelijk was het huidige zadeldak T-vormig doordat de voorgevel opgaand was. Het huis bevat mooie kelders met tongewelven. Zeer onlangs is het huis door de nieuwe eigenaar fraai gerestaureerd.

Straat en huisnummer: Herstraat 25
Bouwjaar: 1901
Architect: onbekend

De St. Jozefkapel heeft een zadeldak met aan de achterzijde een driezijdige nis die lager is als de rest van het gebouwtje. Het interieur heeft een houten tongewelf. De stijl is neogotiek. Te letten valt op ramen in zijgevels en de gevels met onder andere twee pinakels en twee kruisen. Op de hoeken staan steunberen. De kapel is gebouwd waarschijnlijk ter vervanging van een 18de eeuws kapelletje dat hier moet hebben gestaan: "Het Heilige Huisken van de Heilige Familie".

Straat en huisnummer: Herstraat 1 en 3
Bouwjaar: waarschijnlijk midden 19de eeuw
Architect: onbekend

Deze twee panden moeten vanwege de unieke ligging als een geheel worden gezien. Zulke hoekjes waren er vroeger in Horst meerdere te vinden. Opvallend hierbij is het grillige verloop van de rooilijn, omdat men uit zuinigheidsoverwegingen meestal precies op de perceelgrens bouwde: Deze huizen zijn wat bouw betreft karakteristiek voor de architectuur van de 18de en 19de eeuwse huizen van de gewone burgerman. Dikwijls werd er ter plekke met de metselaar afgesproken hoe er gebouwd ging worden. De opdrachtgever trok met de klomp de gewenste grootte en indeling met lijnen in de grond. De vormgeving werd bepaald door de traditie en het vakmanschap van de individuele metselaar en timmerman. Het pand Herstraat 1 valt op vanwege het fraaie metselwerk. Het ligt er helaas wat verweesd bij en is sinds een aantal jaren in gebruik als pakhuis. Keurig onderhouden daarentegen met fraaie vensters en luiken ligt het pand van de oude huisschilder Nelissen erbij. Strodaken waren in Horst verboden na een grote brand op 28 april 1729, waarbij een groot deel van de kom van Horst in de as werd gelegd. Vandaar dat men op geen enkele oude dorpswoning in Horst stro of riet zal aantreffen op het dak.

Straat en huisnummer: Gasthuisstraat 14
Bouwjaar: 1913
Architect: Henri Seelen (Venlo)

Theo Rutten (1878 - 1955) en zijn vrouw Anna van Daal hebben deze villa in 1913, zoals ook blijkt uit het windvaantje, laten bouwen. Boven de voordeur is een hardstenen gevelsteen aangebracht met daarin de naam van het huis: "Villa Anna". Deze villa is het enige echte voorbeeld in Horst van Jugendstilarchitectuur. Zowel het in- als exterieur is nog in oorspronkelijke toestand. Bijzonder fraai zijn de ramen, voordeurpartij, smeedijzeren hekken, daklijst en leistenen dak. Tevens is dit huis een voorbeeld voor het bouwen van de gegoede burger in het begin van deze eeuw. Theo Rutten was met zijn broer Josef (van Villa Weisterbeek) eigenaar-directeur van de textielfabriek M. Rutten & Zn. die aan Stationsstraat naast de Kuiperflat heeft gelegen. De villa verdient daarom ook aandacht uit het oogpunt van de industriële archeologie van Horst.

Dit pand is gesloopt voor nieuwbouw, beweeg met de muis over de afbeelding.

Straat en huisnummer: Gasthuisstraat 1 en 3
Bouwjaar: in oorsprong 1672
Architect: Onbekend

De bouwgeschiedenis van deze hoek gaat terug tot 1666 als Willem Vincent van Wittenhorst en Wilhelmina van Bronkhorst bij testament bepalen dat er in Horst een manhuis voor 12 personen moest worden gebouwd. In 1672 heeft Willem Vincent op deze plaats het Manhuis laten bouwen. De huisjes, eenkamerwoningen, werden in een vierkant gebouwd met in het midden een poort en een open achterzijde. Uit de rentmeesterrekeningen van het kasteel blijkt dat er in 1850 nog steeds twaalf bewoonde huisjes waren. Kort daarna moeten er verbouwingen hebben plaats gevonden waarbij het middengedeelte verbouwd werd tot grotere woning, met behoud van de symmetrie: hoog middenstuk en lagere zijvleugels. Het rechtergedeelte werd in 1926 verbouwd tot koekfabriek, en in 1969 afgebroken. In het poortgebouw bevonden zich wapenstenen van de stichters. Deze bevinden zich nu in de Oudheidkamer van Horst. Oude Horstenaren spraken van "Het Höfke" (Het Hofje).

Straat en huisnummer: Venloseweg 1 en 3
Bouwjaar: omstreeks 1860
Architect: Onbekend

Dit voor Horst opvallende huis is gebouwd in een typisch 19de eeuwse neoclassicistische stijl, ook wel aangeduid als Waterstaatsstijl. In de voorgevel valt op de middenpartij. De voordeur en ramen (twee beneden en drie boven) zijn boogvormig, terwijl het huis verder rechthoekige ramen heeft (met uitzondering van de ramen in de beide zijgevels die toegang geven tot de zolder: deze zijn weer boogvormig!). In de vooruitspringende middenpartij vallen verder op de pleisterlaag met de onder de drie bovenramen aangebrachte versieringen, en in de fraaie voordeur het gietijzerwerk waarin de naam: Doctor Peters. Henri Peters was van 1859 - 1881 arts te Horst. Hij heeft dit huis vermoedelijk laten bouwen. In de bijgebouwen was van 1881 tot 1900 de zijdeweverij van J. Lucas gevestigd.

Straat en huisnummer: Hoofdstraat 19
Bouwjaar: omstreeks 1870
Architect: onbekend (mogelijk P.J.H. Cuypers)

Volgens de volksmond zou de beroemde architect P.J.H. Cuypers (1827-1921) dit monumentale huis gebouwd hebben. Schriftelijke bewijzen hiervoor zijn evenwel niet gevonden. Cuypers heeft in 1869 bouwtekeningen voor de Lambertuskerk gemaakt. Gezien de bouwstijl (duidelijk geen werk van een dorpstimmerman) zou Cuypers de architect geweest kunnen zijn die dit huis voor de Familie Thomeer ontwierp. Alle gevels en het dak verdienen aandacht. De benedenpartij, plint, tweetreeds trapje, voordeur en twee ramen links en rechts daarvan, wijkt niet af van het geijkte 19de eeuwse huis in Horst, evenals de vijf ramen van de verdieping. Bijzonder is de uitstekende horizontale lijst tussen de begane grond en de verdieping. Heel exclusief zijn de kroon- en daklijsten, consoles, lijst en boogjes en de ronde hoekversieringen van zandsteen. Er is een dakkapel die opgaand in de voorgevel de daklijst doorbreekt in het midden. In de fraai afgewerkte top van de dakkapel bevinden zich onder andere drie gemetselde boogjes en ankers ter weerszijden. Het piramidevormige dak vertoont halverwege een knik.

Straat en huisnummer: Hoofdstraat 7
Bouwjaar: 1806
Architect: onbekend

In dit monumentale huis is sinds 1819 de pastoor-deken gehuisvest. De oude pastorie aan de Herstraat was al jaren bouwvallig. Sinds de confiscatie van de kerkelijke goederen in de Franse Tijd, zorgde de gemeente voor de huisvesting van de geestelijken. In 1819 kocht de gemeente van notaris Kannegieser een toen nog vrij nieuw huis dat sinds die tijd als "pastorie" fungeert. In 1878 schonk de gemeente de pastorie met tuin aan het kerkbestuur. Het exterieur van dit pand is bijna geheel intact gebleven. In 1954 is het interieur geheel vernieuwd waarbij bleek dat vele binnenmuren waren opgetrokken met turf. Het stenen trapje aan de achterzijde dat toegang geeft tot de tuin bleef gespaard, maar aan de voorzijde heeft men de asymmetrische voordeur iets naar binnen geplaatst en is het trapje inpandig geplaatst. Het architectonisch sobere pand heeft beneden en boven vijf traveeën. De daklijst steekt iets uit. Het zadeldak is in 1819 nog met leien bedekt. Aan het huis verbonden zit een fraaie inrijpoort die toegang geeft tot een overdekt en aan de achterzijde open koetshuis. Aan de straatzijde heeft dit koetshuis een puntgevel met nisjes die blinde ramen suggereren.

Straat en huisnummer: Loevestraat 2
Bouwjaar: 18de eeuw
Architect: onbekend

Dit gevelhuis heeft een zadeldak. De typisch Gelderse variant op de klokgevel (nl. dubbele rondingen) is bij dit huis helaas nog alleen te zien aan de achterzijde. Bij het aanbrengen van de cementlaag in het begin van deze eeuw zijn deze rondingen verdwenen. De voordeur is op de oorspronkelijke plaats gebleven. Beneden zaten in 1920 nog twee ramen precies onder de twee die zich nu boven de winkelruit bevinden. Ze waren bovendien van dezelfde vorm en afmetingen. De achterdeur zit ook nog op de oorspronkelijke plaats. In de beide blinde zijgevels zijn heel bijzonder de daklijsten met tandlijsten met lagen van vijf koppen. Het zou aanbeveling verdienen om te streven naar restauratie van dit pand, omdat het een van de weinige 18de eeuwse huizen in Horst is waarbij dit nog goed mogelijk is. Vermoedelijk zijn na de grote brand van 28 april 1729 enkele hogere panden gebouwd in Gelderse bouwtrant die afweken van de in Horst gebruikelijke eenvoudige laagbouw. Dit blijkt ook uit een tekening van Jan de Beyer uit 1738 waarop twee nu verdwenen panden in dezelfde stijl als dit pand zijn afgebeeld.

Straat en huisnummer: Thomeerstraat 2
Bouwjaar: eerste helft 19de eeuw
Architect: onbekend

Dit huis stamt uit het begin van de 19de eeuw en vertoont enkele kenmerken die voor die tijd bijzonder zijn voor Horst: de kordonlijsten, de plinten die doorlopen tot onder de raamdorpels beneden, de hoekversteviging met mergelblokken en de raam- en deuromlijsting. Bij de voordeur valt (de later aangebrachte?) gietijzeren versiering op: levensboom en traliewerk. Alle ramen en deuren zijn rechthoekig behalve de deur in de topgevel die toegang geeft tot de zolder. Deze is namelijk boogvormig. Het zadeldak heeft twee wolfseinden. Het huis is waarschijnlijk gebouwd door de bijenwasbleker Leonard Neujean (1799-1852) die van 1838 tot 1852 tevens burgemeester van Horst was. Zijn oudste dochter trouwde in 1858 met Johan Thomeer (1819-1905) die naast de bijenwasblekerij in de na de oorlog afgebroken bijgebouwen in 1856 twaalf weeftoestellen heeft geplaatst. Na de dood van hun ongehuwde zoon Xavier (1866-1944) werd het pand eigendom van de gemeente. Het huis verdient naast zijn architectonische waarden aandacht vanuit het oogpunt van de industriële archeologie.


 

Dit pand is ingrijpend verbouwd, beweeg met de muis over de afbeelding

Straat en huisnummer: Steenstraat 4
Bouwjaar: eerste helft 18de eeuw?
Architect: onbekend

Dit eenvoudige woonhuis is niet gemakkelijk te dateren. Het is ongetwijfeld zeer oud. Nu het alle stormen van oorlog en nieuwbouw doorstaan heeft, staat het tussen twee hogere panden in er wat verloren bij. Om deze reden en vanwege de eenvoudige architectuur verdient het de volle aandacht. Het pand is karakteristiek voor het bouwen van de gewone burgerij op het Noordlimburgse platteland. De enige verandering werd in 1931 aangebracht toen kapper G. van der Heijden beneden een raam heeft vergroot.


 

Straat en huisnummer: Jacob Merlostraat 1
Bouwjaar: 1902
Architect:  A. Baetsen (?)

Dit hoekpand is gebouwd door A. Baetsen, die er een meubelmakerij en een café in vestigde. Hoewel er veel aan is verbouwd (o.a. grotere boogvormige ramen beneden) laat vooral de bovenverdieping nog veel van de oorspronkelijke bouw zien. Karakteristiek bij dit cafépand is de hoekgevel, die eindigt in een fronton met pinakels en drie ronde blinde raampjes.


 

Straat en huisnummer: Wilhelminaplein 1
Bouwjaar: eerste helft 19de eeuw
Architect:  onbekend

De oudste foto waarop dit pand staat afgebeeld dateert van kort voor 1890. Hieruit blijkt dat de cementlaag toen al aanwezig was. De voordeur zat op dezelfde plaats. Rechts en links van de voordeur zaten twee identieke ramen. In de rechterzijgevel op de hoek zat een ovaalvormig raam. De dakbedekking met gepopte pannen is nog aanwezig. Evenals de lijsten om de ramen en de bladversiering erboven. In dit karakteristieke winkel- en woonhuis werden vele jaren bedveren, dons en kapok verkocht, waardoor de familie Verhaegh generaties Horstenaren van een goede nachtrust heeft verzekerd! Het is één van de oudste huizen van Horst.

Dit pand is gesloopt voor nieuwbouw, beweeg met de muis over de afbeelding

Straat en huisnummer: Steenstraat 11
Bouwjaar: eerste helft 19de eeuw
Architect:  onbekend

Dit koopmanshuis is waarschijnlijk in het begin van de 19de eeuw gebouwd door de familie Beuijssen. Het valt op door zijn monumentaliteit. Waarschijnlijk is rond 1920 in de grote poortingang de huidige winkelpui aangebracht. In 1932 werd onder architectuur van H.P. Duyf het pand verbouwd tot een dubbele woning. In de voorgevel vallen - naast het fraaie metselwerk - op: de ramen met glas-in-lood bovenlichten, de achttien gietijzeren muurankers, de omlijste ingangspartijen, de daklijst met muizetanden en het gewolfde zadeldak.

Straat en huisnummer: Steenstraat 7
Bouwjaar: rond 1900
Architect:  onbekend

De benedenverdieping is geheel gemoderniseerd, maar de bovenpartij is nog oorspronkelijk. Het pand heeft een schilddak. Bijzonder fraai uitgevoerd is de daklijst met eronder o.a. consoles en boogfriezen. Verder vallen op de speklagen en de boogvelden boven de ramen, waarbij opvalt dat boven twee ramen een schelpversiering is aangebracht. Deze kenmerken treffen we verder in Horst niet aan.


 

Straat en huisnummer: Steenstraat 5
Bouwjaar: 1903
Architect:  Antoon Haegens (1863-1944)

Dit pand werd onder de timmerman-architect Antoon Haegens in 1903 gebouwd voor de deurwaarder Mathijs Pollen en zijn vrouw Helena Houben. Het huis verraadt duidelijke beïnvloeding van het enkele jaren ervoor gebouwde en ernaast gelegen pand op nummer 7, vergelijk consoles onder daklijst, schilddak, speklagen, boogfriezen. Erg mooi is de voordeur. Gelukkig is dit huis in zijn oorspronkelijke staat gebleven en het verdient daarom de aandacht.

Dit pand is gesloopt voor nieuwbouw, beweeg met de muis over de afbeelding

Straat en huisnummer: Molenstraat 1
Bouwjaar: 18de en 19de eeuw
Architect:  Onbekend

Deze voormalige boerderij van de familie Lemmen heeft een T-vorm. Het voorste gedeelte, de voormalige woning, stamt uit de eerste helft van de 19de eeuw en is waarschijnlijk - zoals dikwijls gebeurde - tegen de kopse kant van de oude boerderij gebouwd. Dit lange achtergedeelte - de latere schuur - is blijkens de binnenmuur en bintfragmenten - uit de 18de eeuw. Vrij recente verbouwingen hebben het karakter van deze in oorsprong opmerkelijke boerderij ernstig aangetast. Bij een ingrijpende restauratie zou dit karakter terug te brengen zijn. Vanwege het feit dat de boerderijen in het centrum van Horst zeldzaam zijn geworden, verdient het bovendien uit het oogpunt van het behoud van het dorpseigene aanbeveling om te bestuderen of behoud van dit pand mogelijk is.

Straat en huisnummer: Herstraat 61
Bouwjaar: 1931
Architect:  Ir. Geenen (Eindhoven)

De monumentale villa De Roskam heeft een rieten dak en is gebouwd in de stijl van de Brabantse School van rond 1930. Op 10 juni 1931 hebben B & W van Horst aan
H. Vullinghs, van beroep bierbrouwer, vergunning verleend voor het bouwen van deze villa. Het werk werd voor ongeveer f 22.000,- uitgevoerd door de timmerman-aannemer Jos Keysers en de metselaar Mathijs Peelen, beiden uit Horst. De oorspronkelijk open veranda met drie grote bogen is later dichtgebouwd. Horst bezit slechts enkele villa's uit de periode 1900-1940 en alleen deze van de zgn. Brabantse School. Van een villa met een rieten dak is nog een voorbeeld te vinden aan de Venloseweg: Villa De Riethorst van P. Mol (Venloseweg 21) uit 1926 van de architect H.P. Duijf uit Horst.

Straat en huisnummer: Herstraat 53
Bouwjaar: 1921
Architect:  Jan Dullaert (Hilversum)

De villa Weisterbeek werd gebouwd voor de textielfabrikant Jozef Rutten (1880-1953) die tot zijn dood erin heeft gewoond. De witte villa ligt in een mooi aangelegde tuin. De stijl is karakteristiek voor de tijd tussen de twee wereldoorlogen en is bepaald niet meer streekgebonden te noemen. Voor Horst is de villa na zestig jaar evenwel opmerkelijk wat betreft stijl, allure en vanwege de historische verbinding met de Horster textiel-fabrikant Rutten.

Straat en huisnummer: Herstraat 60
Bouwjaar: 1915
Architect:  J.C. Duijf (Horst, 1880-1948)

Dit hoge herenhuis werd in 1915 gebouwd door de boomkweker J. Coenders. De bouwtekeningen werden gemaakt door de Horster bouwkundige J.C. Duijf. Wat het eerste opvalt is de relatieve hoogte van dit toch wel bijzondere pand. Er is veel aandacht besteed aan de raampartijen, de daklijst met zijn consoles en het dak. Helaas zijn de dakkapellen en de fronton, de vooruitspringende bovenpartij met het grote zolderraam midden op de voorgevel, enkele jaren geleden afgebroken en daarmee verdwenen toch wel essentiële onderdelen en is de harmonie die de dakpartij oorspronkelijk vormde, ernstig verstoord. Het pand werd aan de straatzijde begrensd door een staketsel met poorten, waarvan oorspronkelijk delen opzij van het huis bewaard zijn gebleven.

Straat en huisnummer: Kloosterstraat 18
Bouwjaar: 1909
Architect:  J.C. Duijf (Horst, 1880-1948)

Dit hoekpand werd in 1909 gebouwd in opdracht van Frans Driessen die zelf in het ernaast gelegen huis, nu Kloosterstraat 14, woonde. Het huis is in de loop der jaren niet gewijzigd. Waarschijnlijk is het onderste deel van het mansarde dak aanvankelijk bedekt geweest met leien, vergelijk bijvoorbeeld het pand Herstraat 69-71 uit dezelfde jaren. Het geheel is bijzonder karakteristiek voor het bouwen rond de eeuwwisseling: fraai metselwerk, functionele frontons op de hoek en zijgevels onder andere versierd met engelenkopjes. Het pand verkeert in goede staat van onderhoud.

Straat en huisnummer: Stationsstraat 1
Bouwjaar: 1901
Architect:  J. Jorna (Roermond)

Op de plaats waar tot dan het oude gasthuis lag, waarvan het gemeentearchief een tekening uit 1877 bewaart (GAH 5865), verrees in 1901 het nieuwe Gasthuis. Het Algemeen Armbestuur der Gemeente Horst was de opdrachtgever. Aan de bouw van het Liefdegesticht, zoals het gebouw in de stukken ook werd genoemd, was een discussie over de financiën vooraf gegaan. Jarenlang is het pand in gebruik geweest als ziekenhuis. Het monumentale pand stond onder architectuur van J. Jorna uit Roermond. De kenmerken van dit pand: speklagen, boogfriezen en frontons treft men ook bij de woonhuizen aan uit die tijd in Horst. De kapel en andere bijgebouwen zijn later toegevoegd aan het complex.

Straat en huisnummer: Stationsstraat 17 + 19
Bouwjaar: 1892
Architect:  Onbekend

De inrijpoort van dit voor de helft gerestaureerde pand stond vroeger altijd open, omdat die toegang gaf tot de windmolen van de familie Op de Laak, later Bakens- Op de Laak. In de sluitsteen boven de inrijpoort staat het jaartal 1892. In dat jaar is waarschijnlijk het hele complex, inclusief de beltmolen, gebouwd. In 1942 gaf het ministerie toestemming om de toen vervallen molen af te breken. Het linker gedeelte, huisnummer 17, is goed gerestaureerd. Onderzocht moet nog worden of het ernaast gelegen pand, nummer 19, er oorspronkelijk één geheel mee gevormd heeft. Bij de linkerzijgevel is nog aanwezig de oude dakinzet, waarbij de pannen niet óver maar tégen die iets uitstekende muur werden aangezet. Dit was een kenmerk van de oude bouwtrant. Op de schouderstukken werden hardstenen dekplaten geplaatst die hier nog aanwezig zijn.

Straat en huisnummer: Stationsstraat 20
Bouwjaar: 1916
Architect:  J.C. Duijf (Horst 1880-1948)

Hoewel dit pand door een Horster J.C. Duijf, in 1916 is ontworpen, is het bepaald niet traditioneel van opzet. In tegendeel: er is duidelijk invloed van de Jugendstil die in die tijd internationaal in de mode was. Bij deze stijl zijn de details echt wezenlijk. Bij dit pand is daarvan helaas veel verloren gegaan en daarmee de charme die er van het ontwerp, dat nog in het gemeentearchief aanwezig is, uitgaat. Bij een mogelijke restauratie zou hiermee rekening moeten worden gehouden.

Straat en huisnummer: Stationsstraat 22
Bouwjaar: tweede helft 19de eeuw
Architect:  Onbekend

Deze voormalige boerderij uit de tweede helft van de negentiende eeuw is enkele jaren geleden gerestaureerd en verbouwd tot woning en café genaamd: De Horsjoe-Bar. Naam en inrichting herinneren tevens aan het beroep van voerman dat door de oorspronkelijke bewoners, de familie Cuppen, werd uitgeoefend. Bij de restauratie heeft men niet gestreefd naar het herstel van het oude patroon maar het praktische nut laten overwegen. Een voordeel is dat de boerderij nu in ieder geval behouden is gebleven.

Straat en huisnummer: Kerkstraat 34
Bouwjaar: 1905
Architect:  Antoon Haegens (Horst 1863-1944)

J.G. Paulissen heeft dit huis annex bierbrouwerij en café De Zwaan in 1905 gebouwd. Tot 1931 heeft hij er bier gebrouwen. De huidige eigenaar, een kleinzoon, heeft het pand enkele jaren geleden naar de oorspronkelijke bouwtekeningen gerestaureerd. Dit pand valt op door zijn zuivere symmetrieën. De rondbogen boven ramen en deur van de voorgevel zijn opgevuld met fraai metselwerk. Ook de verdere afwerking getuigt van goede smaak voor zuivere vormen. Het wegkruis op de hoek van het huis stond tot 1925 rechts van de inrit tegen een haag op de plaats waar nu het ernaast gelegen pand Kerkstraat 32 staat.

Straat en huisnummer: Gasthuisstraat 9
Bouwjaar: 1903
Architect:  Onbekend

In 1903 werd dit pand gebouwd door de arts H. Koning die het huis in 1915 verkocht aan dokter L. van den Meerendonk, de vader van de huidige bewoner. Het pand is na restauratie enkele jaren geleden ontdaan van het fronton midden op de voorgevel die eindigde in een ijzeren gesmede windvaan met het jaartal 1903. Deze windvaan staat nu op de grond in een hoekje van de tuin. Het zadeldak met wolfeinden aan de zijgevels gesteund door consoles verstoort nu de oorspronkelijk aanwezige architectonische eenheid. Bijzonder fraai is het ernaast gelegen gebouw, oorspronkelijk het koetshuis van de dokter, tegenwoordig garage, waarvan de bouw grote overeenkomst met de met de villa een geheel vormende lagere achterbouw van het woonhuis.

Straat en huisnummer: Venloseweg 14 + 16
Bouwjaar: 1909 (gevelsteen)
Architect:  Onbekend

In 1906 hebben de gebroeders Litjens een stoomhoutzagerij gebouwd ter hoogte van de huidige uitmonding van de Dr. v.d. Meerendonkstraat op de Venloseweg. Deze zaak bracht ze blijkbaar zoveel profijt dat ze in 1909 dit fraaie huis met kantoor annex lieten bouwen. Aan de achterzijde vonden verbouwingen plaats in 1924 (garage los van het huis) en in 1927. Deze achterbouw uit 1927 past niet goed bij het oude gedeelte aan de straatzijde. Het oorspronkelijke gedeelte van dit pand is bijzonder fraai wat betreft vormen, schaal en materiaal. De ramen met hardstenen omlijstingen zijn goed ingepast in de gevels. Ook de afwerking van het dak is goed. Het grondplan is een T-vorm. De dakkapel vormt één geheel met de hoge voorgevel. Ze zijn allebei voorzien van houtwerkversieringen met pinakeltjes. Hoog in de voorgevel zit een achthoekige hardstenen plaat met het jaartal 1909. Het is niet met zekerheid te achterhalen wie de architect was. Niet onwaarschijnlijk is dat de eerste bewoner, Theo Litjens, de plannen zelf heeft ontworpen.

Dit pand is gesloopt voor nieuwbouw, beweeg met de muis over de afbeelding

Straat en huisnummer: Hoofdstraat 11
Bouwjaar: Rond 1900
Architect:  G. Cuppen (Horst)

In dit pand hebben minstens drie generaties timmerlieden van de familie Cuppen gewoond. Rond 1900 heeft Gerard Cuppen dit pand getekend en het timmerwerk verzorgd. Het metselwerk nam Lambert Cuppus voor zijn rekening. Het pand heeft een schilddak. De bouw is sober maar functioneel. Op de plaats waar nu een grote etalageruit zit, zat oorspronkelijk precies onder het middelste bovenraam de voordeur. Links daarvan zat een raam identiek aan het nog aanwezige raam rechts beneden. Deze brede benedenramen waren in drieën gedeeld, wat in het bovenlicht nog te zien is. De dakgoten werden geschraagd door houten consoles. De segmentbogen boven de voordeur en de ramen rechts daarvan waren opgevuld met baksteen versieringen in visgraat verband. Het is duidelijk dat ook bij dit pand oorspronkelijk een harmonie aanwezig was die door latere verbouwingen uit utiliteitsoverwegingen is verstoord.

Straat en huisnummer: Hoofdstraat 22
Bouwjaar: eerste helft 19de eeuw
Architect:  Onbekend

Dit pand behoort tot de oudste panden van Horst. Het is in tegenstelling tot het ernaast gelegen pand van Van Lieshout, ontsnapt aan ingrijpende veranderingen. Het later aangebrachte etalageraam is goed ingepast in de gevel. Nu in het pand geen winkel meer is gevestigd zou bij een eventuele verbouwing geadviseerd kunnen worden om de oorspronkelijke twee ramen weer aan te brengen naar voorbeeld van de twee ramen die rechts van de voordeur nog aanwezig zijn. In de zijgevels is nog de oude baksteen te zien, terwijl de voorzijde, vermoedelijk op het einde van de 19de eeuw, geheel van een pleisterlaag is voorzien. Bij dit pand werkt die met liefde voor details aangebrachte laag in het geheel niet storend. Opmerkelijk zijn ook de vormen van de ramen. Boven zijn de bovenlichten boogvormig en beneden vierkant. Fraai zijn de horizontale lijsten, de hoekafwerking met uitspringende blokjes en de daklijst met consoles. Het zadeldak heeft wolfeinden.

Dit pand is gesloopt voor nieuwbouw, beweeg met de muis over de afbeelding

Straat en huisnummer: Hoofdstraat 18
Bouwjaar: eerste helft 19de eeuw
Architect:  Onbekend

De benedenverdieping is in 1935 en later ingrijpend gewijzigd in verband met het gebruik als winkelpand. De ramen beneden zaten oorspronkelijk precies onder de ramen die boven nog aanwezig zijn met dien verstande dat de voordeur onder het tweede raam links zat. Ook de versiering boven de ramen en voordeur was identiek met de nog aanwezige boven. Bij de bovenramen vallen de fraaie gietijzeren veiligheidshekjes op. Hoewel het pand uit de eerste helft van de 19de eeuw dateert, lijkt het pleisterwerk waarmee de voorgevel is bekleed uit het einde van de 19de eeuw te stammen. Het valt op dat in die pleisterlaag geen voegen zijn aangebracht zoals we dat gewoonlijk aantreffen. Ook de versiering is sober: alleen een uitspringende omlijsting van de ramen en een versiering erboven. Ook is hier nog aanwezig de oude dakbedekking en dakinzet tegen de muur die iets doorloopt en spits is afgewerkt met wederom de driehoekige hardstenen afdekplaten op de schouderstukken. De kroonlijst is ook nog oorspronkelijk.

Straat en huisnummer: Lambertusplein 16
Bouwjaar: 1952
Architect:  A. Boosten (Maastricht)

Hoewel dit pand nog vrij jong is, zijn er toch redenen om het nu al op de gemeentelijke monumentenlijst te plaatsen. Het monumentale gebouw in het centrum van Horst staat op dezelfde plaats als de eeuwenoude Gotische kerk die in 1944 werd verwoest door oorlogsgeweld en niet werd herbouwd. Het grootste deel van de belangrijke middeleeuwse inventaris werd gered of hersteld en is in de nieuwe kerk ondergebracht. Deze inventaris is op de rijksmonumentenlijst geplaatst. Het gebouw in neoromaanse stijl is geïnspireerd op de Oud-Romeinse basiliek, vandaar ook een atrium. De kerk heeft drie torens die met koperplaat bekleed zijn: de hoge stompe klokkentoren, torens op sacraments- en doopkapel.



 

Straat en huisnummer: Loevestraat 28
Bouwjaar: 1904
Architect:  Onbekend

Dit markante huis in de Loevestraat is in 1904 gebouwd door de onderwijzer Martin Nusselein (1861-1906) die van 1892 tot 1905 het eerste schoolhoofd van America was. Het huis heeft een mansarde kap, waarvan de onderzijde waarschijnlijk oorspronkelijk met leien was bekleed. De vijfhoekige uitbouw (erker) met platdak rechts is later bijgebouwd. De voorgevel is fraai door een goede harmonie van baksteenversieringen in kroonlijst en boogsegmenten en vooral vanwege het fronton met hardstenen steunelementen en bekroond met smeedijzerwerk waaraan tot voor kort nog een windvaan met jaartal 1904 heeft gezeten. Er is bouwkundige overeenkomst met het pand Hoofdstraat 21 waarvan J.M. Keijsers de architect was. Het interieur is eveneens nog in oorspronkelijke staat met fraai gebeeldhouwde deurpartijen, trap en stucwerk plafonds. Plaatsing op de gemeentelijke lijst is het advies waarbij plaatsing op de rijkslijst dient te worden overwogen.

Straat en huisnummer: Loevestraat 44
Bouwjaar: 1922
Architect:  A. Holten (Blerick)

Op 19 mei 1922 hebben Burgemeester en Wethouders van Horst aan Jozef Lucassen, Meester Schoenmaker, een bouwvergunning verleend voor het bouwen van een woonhuis met achterbouw, stal en schuur aan de Loevestraat. De bouwkundige A. Holten uit Blerick had de bouwtekeningen gemaakt en het werk begroot op f 4.700,--. Het exterieur van het pand is niet meer gewijzigd na de voltooiing. Het is traditioneel van opzet, en sluit ook nauw aan bij de overwegend lage bebouwing bij dit deel van de Loevestraat.

Dit pand is gesloopt voor nieuwbouw, beweeg met de muis over de afbeelding

Straat en huisnummer: Thomeerstraat 2
Bouwjaar: tweede helft 19de eeuw
Architect:  Onbekend

In de straatwand van de Loevestraat neemt deze in de bocht gelegen voormalige boerderij een markante plaats in. De voorgevel met voordeur en één raam rechts en links ervan is nog oorspronkelijk. In de oostelijke zijgevel zijn de kleine raampjes boven nog aanwezig, evenals het raam van de opkamer. Verder is opmerkelijk bij dit pand het fraaie metselwerk en de hardstenen friezen.

Straat en huisnummer: Kloosterstraat 14
Bouwjaar: 1875
Architect:  J. Beuijssen (Boxmeer)

Onlangs is deze voormalige kapelanie gedeeltelijk gerestaureerd. Het valt op in een oude straat met overwegend lage bebouwing doordat het groter van schaal is. Het pand heeft een verdieping en een schilddak. Met zijn vrij strakke symmetrie en fraai metselwerk maakt het een voorname indruk.

Straat en huisnummer: Hoofdstraat 27
Bouwjaar: 1908
Architect:  J.M. Keijsers (Horst)

Dit pand vertoont architectonische overeenkomst met het enkele jaren oudere pand Loevestraat 28. Het huis heeft een mansardekap. In de voorgevel zijn de twee ramen rechts van de voordeur vervangen door één groot raam. Boven alle ramen en de voordeur bevinden zich boogsegmenten die met fraaie baksteenversieringen zijn opgevuld.

Straat en huisnummer: Lambertusplein 11
Bouwjaar: Tweede helft 19de eeuw
Architect:  Onbekend

Het is niet eenvoudig om de bouwgeschiedenis van dit pand na te gaan, althans van het naar verhouding hoge en smalle gedeelte evenwijdig aan de straat. Het achterste deel is uit de twintiger jaren van deze eeuw. Uit de oudst bekende foto's van kort vóór 1890 met Horster straatgezichten blijkt dat aan dit gedeelte van de oude markt lage bebouwing stond. Alles is inmiddels afgebroken met uitzondering van dit pand. Er zijn in de loop van de tijd nog al wat veranderingen aangebracht, maar het oorspronkelijke karakter is er nog. Het zou daarom aanbeveling verdienen om dit pand ook al ligt de rooilijn erg dicht op de straat, te behouden en te plaatsen op de gemeentelijke monumentenlijst.

Straat en huisnummer: Loevestraat 12
Bouwjaar: 1911
Architect:  J. Duijf (Horst)

Op 17 mei 1911 kreeg A. van Neerven, later koster van de St. Lambertuskerk, vergunning om dit huis te bouwen. Bij dit huis valt de inspringende hoek op, die ook aanwezig is bij het huis op de andere hoek dat een jaar later werd gebouwd. Er is evenwel een verschil. Bij het pand "Soberje" zit er een deur op die hoek, terwijl die bij het pand "Van Neerven" vanaf de bouw blind is. Het pand "Van Neerven" is nog geheel in oorspronkelijke staat en past in de overwegend lage bebouwing die het straatbeeld van de Loevestraat vanouds bepaalt en die nauw aansluit bij de oude bouwtradities van de "gewone man" in Horst.

Straat en huisnummer: Loevestraat 14
Bouwjaar: 1912
Architect:  J.M. Keijsers

Uit de oorspronkelijke bouwtekeningen uit 1912 van dit hoekpand valt op te maken dat in het linkergedeelte aan de zijde van Loevestraat twee ramen en een deur waren en in het rechtergedeelte één winkelraam met een deur op een hoekafsnijding. Boven deze hoek is als symbool van de uitgeoefende winkelnering (slager) een varkenskop ingemetseld. Het zadeldak heeft een T-vorm. De hoge gevel aan de zijde van de Loevestraat is nog oorspronkelijk, verder zijn er aan deze zijde beneden veel veranderingen aangebracht.

Straat en huisnummer: Steenstraat 20
Bouwjaar: Eerste helft 19de eeuw
Architect:  Onbekend

Dit grote herenhuis in baksteen, was oorspronkelijk zuiver symmetrisch. In het midden was een portaal waarin de voordeur zat. Links en rechts drie ramen, boven zeven even grote ramen als beneden. Daklijst met muizetandversiering. Bij een verbouwing in 1929 werd het pand verbouwd tot twee woningen. In 1975 werd de benedengevel voor een deel van een winkelpui voorzien, wat als een aantasting van het karakter van dit overigens gaaf bewaard gebleven pand beschouwd dient te worden. Het pand heeft een zadeldak.

Dit pand is gesloopt voor nieuwbouw, beweeg met de muis over de afbeelding

Straat en huisnummer: Kerkstraat 4-8
Bouwjaar: 1908
Architect:  Jos H. Tonnaer (Den Haag)

Het monumentale pand bestaat uit een groot vergader- en toneelgebouw met één verdieping en links en rechts een kapelaanwoning. Hoog in de gevel staat in een nis een Mariabeeld. Links naast de hoofdingang bevindt zich een hardstenen gevelsteen met de inscriptie: A° MCMVIII. In de boog boven de ingang staat:
"R.K. Jongenspatronaat O.L.V. Onb. Ontvangenis". Oorspronkelijk was het dak links en rechts lager zoals blijkt uit de bouwtekeningen en oude ansichten. De markante ligging, de monumentaliteit en vooral de historische en folkloristische waarden wettigen het om te onderzoeken of dit pand op de gemeentelijke monumentenlijst geplaatst dient te worden.

Straat en huisnummer: Loevestraat 43
Bouwjaar: Rond 1900
Architect:  Onbekend

Dit huis is gebouwd door M.G. Camps die van 1892 tot 1920 onderwijzer te Meterik was. Het lage huis met één verdieping is ook door zijn ligging sterk mede beeldbepalend voor het totale straatbeeld. Het huis heeft aan de voorkant een fronton. Een niet fraaie wijziging is het vergrote raam in de voorgevel.

Straat en huisnummer: Schoolstraat 8
Bouwjaar: 1921
Architect:  C. Franssen (Roermond)

De Weisterbeekschool werd in 1921 gebouwd ter vervanging van de oude openbare lagere school uit 1863 aan de Jacob Merlostraat. De ligging van de Weisterbeekschool werd mede bepaald door de slechte ondergrond op het middenterrein, de huidige speelplaats. Hier bevond zich namelijk een waterkuil, de zogenaamde “Meisterskoel”. Nu is de ligging van het hoge pand met zijn uitzonderlijke afmetingen samen met het pand Molenstraat 1 , een goede begrenzing van de oude kern en de nieuwe uitbreiding van “In de Riet”. Het oorspronkelijk 12-klassige schoolgebouw met één verdieping en een fronton is dus grootschalig ten opzichte van de omringende bebouwing. Het werd ontworpen door de Roermondse architect C. Franssen die, evenals zijn voorganger J. Jorna, diverse monumentale panden in Horst op zijn naam heeft staan. Wat de details betreft vallen op het fraaie metselwerk met baksteen versieringen, de ingangspartij die eindigt in een fronton met daarin het wapen van Horst. Het T-vormige dak heeft op de nok in het midden een rond torentje met een windvaan waarin het jaartal 1921 staat.

De oudere Horstenaren zullen zich dit nog herinneren. Beweeg met de muis over de afbeelding.